Doorbreek het vooroordeel: hoe kunnen we meer vrouwen in STEM aan bod laten komen

De oprichter van Women in Tech heeft opgeroepen meer te doen om het profiel van vrouwen in STEM te verbeteren teneinde jonge meisjes aan te moedigen kwalificaties en carrières in STEM-sectoren te overwegen, en mannen te onderwijzen over de waarde die zij inbrengen.

Haar oproep komt na een nieuw rapport waaruit blijkt dat hoe meer vrouwen in een STEM-sector werken, hoe groter de kans is dat deze als een 'zachte wetenschap' wordt beschouwd. In het rapport¹ van in de VS gevestigde academische onderzoekers wordt gewezen op de zorg dat personen die op deze manier werden waargenomen, door de mensen werden gedevalueerd, omdat zij hen als minder rigoureus, minder betrouwbaar en als minder in aanmerking komend voor financiering beschouwden.

Ayumi Moore Aoki, oprichtster van de wereldwijde non-profitorganisatie die ernaar streeft meisjes en vrouwen mondiger te maken en de genderkloof op STEM-gebied te dichten, is het ermee eens dat het vooroordeel tegen vrouwen moet worden tegengegaan, maar in de eerste plaats door de participatiegraad van vrouwen te verhogen.

Ze zegt: 'Persoonlijk heb ik geen ervaring met STEM-disciplines met een sterke vrouwelijke vertegenwoordiging die worden "gedevalueerd", maar ik weet wel dat uit statistieken van de VN en het World Economic Forum blijkt dat vrouwen wereldwijd nog steeds ondervertegenwoordigd zijn in STEM-functies en gemiddeld minder dan 20% uitmaken van de mensen die in die disciplines werken.'

Een groeiende kloof

'En het is zorgwekkend,' beweert ze, 'dat de kloof tussen mannen en vrouwen in de technologiesector de afgelopen vier decennia is gegroeid. Er waren verhoudingsgewijs meer vrouwen betrokken bij technologie in de jaren 70 en 80. Naarmate de computerwetenschap economisch belangrijker en machtiger werd, trok zij meer mannen aan, terwijl vrouwen steeds meer werden gemarginaliseerd.'

Een belangrijke factor voor de ondervertegenwoordiging van vrouwen in STEM-functies is wat zij de 'lekkende pijplijn' noemt van meisjes en vrouwen die naar STEM stromen. De vrouwen en meisjes worden vervolgens effectief van dat pad weggeleid en 'vallen geleidelijk aan weg' naarmate zij vorderen in hun opleiding en carrières.

Bijvoorbeeld, in de VS hebben ongeveer 74% van de jonge meisjes belangstelling voor computerwetenschappen en STEM-gebieden, maar hebben zij slechts 18% van de diploma's in computerwetenschappen en 26% van de banen in de informatica in handen. Ayumi wijst erop dat in de VAE 47% van de afgestudeerden in STEM vrouw is, maar dat slechts 15% van de STEM-functies door vrouwen wordt vervuld.

Vrouwen mondiger maken is goed voor STEM

Ze zegt: 'Om vooruitgang te boeken, moeten we harder werken om jonge meisjes te leren actief na te denken over kwalificaties en carrières in STEM-sectoren als iets wat ze kunnen en moeten nastreven. We moeten meer bekendheid geven aan vrouwen die succesvol zijn in STEM-functies, zodat zij als rolmodel kunnen fungeren, met name op bestuurs- en hoger managementniveau. We moeten er ook over nadenken om mannen voor te lichten over de waarde die vrouwen hebben wanneer zij in deze gebieden werken.'

Ontdek negen vrouwen die het voortouw nemen in wetenschap en technologie >

'Voor mij moet het proces van empowerment van bovenaf beginnen. Ik zit in de adviesraad van het in Nederland gevestigde AutoFill Technologies. Ik help ervoor te zorgen dat het bedrijf zijn doelstellingen op het gebied van gelijke vertegenwoordiging en gelijke kansen in het personeelsbestand verwezenlijkt. In het kader van zijn proactieve streven naar meer diversiteit moedigt het bedrijf, in het kader van de huidige aanwervingscampagne, met name vrouwen aan om te solliciteren op IT- en engineeringfuncties.

'STEM-bedrijven hebben baat bij een grotere participatie van vrouwen, omdat vrouwen andere ervaringen en standpunten meebrengen – en aantoonbaar een grotere mate van empathie – waardoor de voordelen van onderzoek, innovatie en technologische ontwikkeling een veel breder deel van de samenleving kunnen bereiken,' zegt Ayumi.

Aangezien AI in de toekomst een grote rol in ons leven zal spelen, moeten vrouwen volgens haar op een fundamenteel niveau bij de ontwikkeling ervan worden betrokken om te voorkomen dat een inherent gendervooroordeel onbedoeld wordt ingebouwd in de gegevens en algoritmen die onze toekomst vormgeven.

'Het is een kans om positieve actie te ondernemen, rekening houdend met het feit dat het Institute for the Future voorspelt dat 85% van de toekomstige STEM-banen pas in 2030 zullen bestaan,' zegt zij.

Gendervooroordeel

De bevindingen van het rapport lijken erop te wijzen dat de voortdurende pogingen om meer vrouwen een opleiding en carrières in STEM te laten najagen, om de verdiencapaciteit van vrouwen te verhogen en seksistische stereotypen uit te roeien, misschien niet werkt. Dit zegt een van de onderzoekers, Alysson Light, assistent-professor psychologie aan de University of the Sciences.

In een artikel over het onderzoek wijst zij erop dat wanneer meer dan 25% van de afgestudeerde studenten in een vakgebied vrouwen zijn, mannen – en in mindere mate vrouwen – minder geïnteresseerd raken in een vakgebied en de salarissen de neiging hebben lager te worden.

Ze zegt: 'Om de maatschappij ten volle te laten profiteren van het brede spectrum van wetenschappelijke disciplines, moeten [wetenschaps]voorstanders genderstereotypen misschien directer aanpakken.'

Aanpak van het tekort aan talent

Een grotere vertegenwoordiging van vrouwen in STEM is essentieel als we de groeiende vaardigheidskloof willen dichten. Volgens technologie-gigant Huawei is er een wereldwijd tekort aan ICT-talent van 200 miljoen mensen en bestaat de top 10 van moeilijkst in te vullen banen uit STEM-functies. De Britse economie verliest bijvoorbeeld naar schatting 1,5 miljard pond per jaar door een tekort aan STEM-vaardigheden, en in de VS zullen tegen 2025 3,5 miljoen banen voor STEM-technici moeten worden gevonden, waarbij naar verwachting meer dan twee miljoen vacatures onvervuld zullen blijven door een gebrek aan goed opgeleide kandidaten.

Eén ding is dus zeker: als we het wereldwijde tekort aan talent willen aanpakken, zullen we meer vrouwen moeten aanmoedigen om een STEM-opleiding te volgen – en wel op gelijke voet met mannen – ongeacht of een discipline als hard of zacht wordt beschouwd.